دلیلی عجیب برای تنوع در موسیقی نواحی ایران

یک پژوهشگر موسیقی نواحی معتقد است که «یکی از دلایل تنوع در موسیقی نواحی ایران این است که ثبت نشده است و یک‌جاهایی هرکسی بر مبنای سلیقه و علاقه‌اش یک مقام جدید به وجود آورده است.» او می‌گوید: «خیلی از تفاوت‌ها و اختلاف نظرها بر روی مقام‌ها دلیلش همین روند انتقال است.»

به گزارش ایسنا به نقل از ستاد خبری پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، سومین نشست پژوهشی پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران صبح ۲۵ آبان‌ماه برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سخنران بخش نخست این نشست غفور محمدزاده (خواننده و پژوهشگر موسیقی شرق و جنوب خراسان) پژوهش خود را با محوریت «شیوه‌های آوازخوانی در جنوب و شرق خراسان» ارائه داد.

محمدزاده توضیح داد: وقتی نام موسیقی تربت جام می‌آید، خیلی‌ها اصرار دارند که بگویند، این یک موسیقی عرفانی است. درست است که موسیقی تربت جام عرفانی هم هست اما یک موسیقی تک‌بعدی نیست. این موسیقی از آنجا که با زندگی و آیین‌های مردم در ارتباط بوده، چیزهای زیادی در آن نهفته است. ما موسیقی عاشقانه هم داریم.

او ادامه داد: بخشی از موسیقی ما شامل مناجات‌خوانی، نعت حضرت رسول‌الله (ص)، منقبت‌خوانی که شامل آوازهایی برای بزرگان دین و ائمه اطهار به ویژه امام رضا(ع) می‌شود، هست و البته موسیقی محرم هم در این منطقه اجرا می‌شود. در واقع هم آثار مذهبی مثل منظومه «شهر عجایب» در نعت حضرت علی (ع) اجرا می‌کنیم ‌و هم اثری تغزلی و عاشقانه مثل «لیلی و مجنون» داریم. پندنامه‌خوانی، صلوات‌خوانی و ذکرخوانی هم بخش دیگری از موسیقی منطقه تربت جام است.

غفور محمدزاده با اشاره به موسیقی حماسی تربت جام هم توضیح داد: مردم منطقه تربت جام در شب‌های بلند زمستان همیشه اجرای شاهنامه‌خوانی داشتند ولی رفته‌رفته این شاهنامه‌خوانی به سمت دوبیتی‌خوانی رفت. متاسفانه خیلی چیزهای در موسیقی این منطقه رو به فراموشی است و با رفتن اساتیدی مثل زنده‌یادان پورعطایی و درپور موسیقی منطقه تربت جام ضربه سنگینی خورد.

این پژوهشگر درباره سهم زنان در موسیقی تربت جام نیز بیان کرد: آیین‌های سوگ و سور مثل ختنه‌سوران، ازدواج و پیوند مشخصا توسط زنان اجرا می‌شود که برای هر کدام مقام وجود دارد. مثلا مقام حنابندان یکی از این‌هاست. البته در کنار این‌ها موسیقی سوگ هم داریم که در بیرجند اجرا می‌شود.

او پس از اشاره به نقش موسیقی در حلقه‌های ذکر نیز گفت: موسیقی کار یا کارآواها نیز بخش مهمی از موسیقی تربت جام است. متاسفانه بحث ترانه‌های کار یک بحث مغفول و مظلومی در موسیقی منطقه است؛ در حالی که کارآواها مبحث بسیار مهمی هستند. کارآواها بیشتر از این جانب ضربه خوردند که هیچ‌گاه مکتوب شدند و شفاهی نقل شدند. در واقع هر جا به ادبیات شفاهی تکیه کردیم، آن کار را از بین بردیم.

محمدزاده با اشاره به اینکه شاهنامه‌خوانی نکته قابل توجه موسیقی تربت جام است، افزود: فلک‌خوانی بخش دیگر قابل اهمیت موسیقی تربت جام است که در آن روایتگر از بازی دنیا و سرنوشت گله می‌کند.

بخش دوم این نشست پژوهشی به سخنرانی آرمین فریدی (پژوهشگر موسیقی تالش و گیلان) با موضوع «مقام‌های موسیقی تالشی و ابهام‌زدایی از واژگان پرکاربرد» اختصاص داشت.

این پژوهشگر در سخنانی گفت: چراغ جشنواره موسیقی نواحی سال‌هاست که روشن بوده است و امیدوارم تداوم داشته باشد. اینکه بنده مشخصا درباره موسیقی تالش صحبت می‌کنم، مراد از آن منطقه‌ای است که طی ۵۰ سال پیش در ذهن محققان بوده است. در واقع اینجا رشته‌کوه‌های تالش و مسکن قوم تالش هدف ماست.

او ادامه داد: ما در موسیقی تالش ایران دو بخش سازی و آوازی داریم که البته هر کدام شامل بخش‌های دیگر هم می‌شود. مثلا بخش آوازی شامل آوازهای شالیزار، آوازهای زنان (لالایی‌ها) و مولودی اشعار می‌شود. بخش سازی هم که دنیای خودش را دارد.

فریدی که پژوهش‌اش با تکیه بر «واژگان» بود، اضافه کرد: وقتی که برای تحقیق وارد این منطقه شدم و شروع به کار کردم، پژوهش‌های دیگران هم چراغ راه بنده بود. مثلا در یک بخشی از این پروژه کتاب دایره‌المعارف محمدرضا درویشی بسیار برایم راهگشا بود. یا پژوهش‌هایی که آقایان هوشنگ جاوید و جهانگیر نصری‌اشرفی در مسیر بشدت موثر بود.

این پژوهشگر همچنین مطرح کرد: در مسیر پژوهش برای یافتن موضوع درست باید اشراف زیادی به موضوع و آدم‌ها داشته باشیم و از طرفی به مبحث کارکرد هم باید خیلی توجه داشت. بنده در این مسیر تمام تلاشم‌ این بود که کمترین تاثیر تغییردهندگی را داشته باشم. مثل یک دوربین عکاسی عمل کردم و تنها به ثبت وقایع پرداختم.

فریدی یادآور شد: به قطعیت می‌توانم بگویم که یکی از دلایل تنوع در موسیقی نواحی ایران این است که ثبت نشده است و یک‌جاهایی هرکسی بر مبنای سلیقه و علاقه‌اش یک مقام جدید به وجود آورده است. خیلی از تفاوت‌ها و اختلاف نظر بر روی مقام‌ها دلیلش همین روند انتقال است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی موسیقی نواحی ایران موسیقی تربت جام تربت جام موسیقی تالش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۲۲۹۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

باید عدالت آموزشی در استان زنجان برقرار شود

استاندار زنجان با اشاره به اینکه تنوع محتواها و توسعه مدارس زیاد شده است، گفت:باید عدالت آموزشی در استان زنجان برقرار شود.

به گزارش‬ خبرگزاری‬ ایمنا از‬ زنجان، ‬ محسن‬ افشارچی، ‬ امروز_‬ دوشنبه‬ هفدهم‬ اردیبهشت-‬ ‬ در برنامه متمرکز هفته گرامیداشت مقام معلم با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که باید روی آن متمرکز بشویم، بحث آسیب‌های اجتماعی است، اظهار کرد: سهم آموزش ‏و پرورش و مدارس در پیشگیری و درمان آسیب‌های اجتماعی در کشور بیشتر است، به شرطی که روی آموزش و پرورش به درستی سرمایه‌گذاری شود.

وی حوزه آموزش و هم حوزه پرورش را مهم دانست و افزود: متأسفانه سال‌های گذشته به آن اندازه که باید به پرورش پرداخته می‌شد، پرداخته نشده است.

استاندار زنجان با اشاره به اینکه تنوع محتواها و توسعه مدارس زیاد شده است، گفت: در این راستا می‌طلبد که ما هم نسبت به مسائل پرورشی در کنار آموزش متفاوت کار کنیم.

افشارچی با بیان اینکه استان زنجان در اکثر شاخص‌ها نسبت به استان‌های دیگر رتبه زیر ۱۰ را دارد، افزود: ما به عدالت آموزشی در استان باید تمرکز کنیم، مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان دارای استعدادهای برتری هستند، منتهی باید روی مدارس عادی سرمایه‌گذاری کنیم و اصلی‌ترین وظیفه شما این است که سطح دانش‌آموزان مدارس عادی را هم بالا ببرید.

استاندار زنجان تاکید کرد: در تابستان سال‌جاری باید تمرکزمان روی مسائل پرورشی باشد و در این راستا اگر اعتباراتی لازم باشد، در اختیار شما می‌گذاریم.

وی با بیان اینکه شریف‌ترین قشر جامعه ما معلمان ما هستند، افزود: هیچ شغلی مثل معلمی نیست و چرا که معلم‌های هر سال با یک استعداد و با یک اخلاق متفاوت روبه‌رو می‌شوند که این خودش به تنهایی یک انگیزه برای ادامه کار است.

کد خبر 751117